Schagen is een provinciestadje, dat haar stadsrechten verwierf in de 15e eeuw. Schagen bestond toen al 10 eeuwen. Nu is dit stadje uitgegroeid tot een volwassen plaats met een sterk regionale functie. Het overdekte winkelcentrum Makado trekt veel mensen vanuit de omgeving naar deze stad. De stad ligt op het oude terpenland dat Graaf Floris V binnen de Westfriese Omringdijk heeft laten aanleggen.
Schagen was ooit een Vrije Heerlijkheid met een Heer aan het hoofd. De eerste heer was Willem van Beieren. Hij maakte zich verdienstelijk door het verfraaien van het dorp, door het aanleggen en onderhouden van wegen en lanen en door het stichten van het Schager Slot.
Het vroegere leven is nog steeds terug te vinden in Museumboerderij Vreeburg, in de kerk op de Markt en de gevels rondom de Markt. De kerk op de markt (Nederlands Hervormd) is de tweede kerk op deze plaats. De eerste werd in 1895 door brand verwoest. Tijdens deze brand is veel historie van Schagen verloren gegaan, onder andere de graftombe van de eerste Heer van Schagen. De nieuwe kerk is in 1897 voltooid.
In de zomermaanden staat Schagen 10 donderdagen in het teken van de Westfriese Folklore met traditionele kleding, gebruiken en optochten met historische rijtuigen. Gelijktijdig vindt dan de weekmarkt plaats. In de vele horecagelegenheden rond de markt vinden tal van activiteiten plaats.